بلوچی لبزانکی دیوان ءِ نیمگاماتی زبانانی میاں اُستمانی روچے درگت ءَ دیوان….رپورٹ : نظام بلوچ ؔ 

بلوچی لبزانکی دیوان ءِ بند ءُُ بوج ءَ ماتی زبانانی میاں اُستمانی روچ ءِ درگت ءَ یک دیوانے پریس کلب کوئٹہ ءَ برجم دارگ بوت۔ اے دیوان ءِ حاصیں مہمان بلوچستان ءِ پیش ءِ سر وزیر ڈاکٹر مالک بلوچ ات ۔ وھدیکہ دیوان ءِ پاگواجہ اردو زبان ءِ نامداریں آفسانہ نگار واجہ آغا گُل اَت۔ اے دیوان ءِ جار چین طاہرہ ذوالفقار ات۔ دیوان ءِ بندات چہ کلام پاک ءِ تلاوت ءَ بوت۔ کلام پاک ءِ تلاوت ءِ شرف شیر احمدءَ حاصل کرت۔

دیوان ءِ بندات ءَ بلوچی لبزانکی دیوان ءِ چیئرمین یار جان بادینی ءَ دیوان ءَ ساڑی این درا مہمانانی شکر ءُُ منت گپت کہ آ حاصیں وڑااے دیوان ءَ اتگ ءُُ ساڑی انت۔ آئی ءَ گُشت بلوچی لبزانکی دیوان ءِ بندات ءَ چہ اے جہدءُُ کوشست بوتگ کہ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ دیمرئی ءِ حاترا جہد ءُُ کوشست کنگ بہ بیت۔ تنکہ بلوچی زبان ءُُ لبزانک دیما بروت۔ اے درگت ءَ بلوچی لبزانکی دیوان ءَ کوئٹہ ءِ پریس کلب ءُُ آرٹس کونسل کوئٹہ ءَ بازیں سیمینار ءُُ دیوان برجم داشتگ۔ مروچی اے دیوان ھم اے چیزے نشانی انت۔ مئے جہدءُُ کوشست ءِ بنیاتی فلسفہ ھمیش انت کہ بلوچی زبان ءِ ھواریءَ درا ماتی زبان مئے قومی زبان انت۔ قومی زبانانی زندگ دارگ ءَ آھاں ءَ دیمرئی دیگ مئے درستانی فرض انت۔ بلوچی لبزانکی دیوان ءِ ادارہ ہر سال 21فروری ءَ ماتی زبانانی روچ ءَ برجم داریت ۔ ایشی تہا بلوچی ،براھوئی، پشتو ، ہزارگی زبانانی ھوری ءَ دومی زبانانی کلمکار ءُُ کواساں دعوت دنت ۔تنکہ قومی زبانانی درا کلمکار ءُُ کواس ھور ءُُ یکجا بہ بنت۔ ءُُ وتی ماتی زبانانی روچ ءَ برجم بدار انت تنکہ مئے قومی زبان مدام سلامت ءُُ زندگ بہ مان انت۔ آئی ءَ گُشت کہ ملک ءِ دومی بہر آنی وڑا بلوچستان ءِ تہا ھم بازیں زبان گشگ بنت۔ کہ اے درا زبان گُل ءُُ پُل ءِ یک گلدستہ ءِ وڑا انت۔ اے انوں مئے درستانی فرض انت کہ ماں گُل ءُُ پلانی اے گلدستہ ءِ حاصیں وڑا حیالداری ءَ بدارانت ۔ تنکہ ایشی وشبوءُُ زیبائی مدام زندگ بہ مانیت۔
بلوچی ڈیپارٹمنٹ یونیورسٹی آف بلوچستان ءِ اُستاد شریف میر ءَ گشت کہ بلوچی زبان ءَ اے وھدءَ بازیں مسئلہ ءُُ جنجالاں دیما انت ایشی بنیاتی سوب ایش انت کہ بلوچی زبان ءِ تہا ٹی وی ءُُ ریڈیو ءِ تہا ھر چنکس پروگرام برجم دارگ بنت آھانی وھد ءُُ پاس نہ بوھگ ءِ برابر انت۔ انچو بلوچی زبان ءَ چھاپ ءُُ شنگ بووکیں تاک ماھتاک ءُُ روتا کانی اشتہار نہ بوھگ ءِ برابر انت آئی ءَ گشت وھدے ڈاکٹر مالک بلوچ بلوچستان ءِ سر وزیر ات تو آئی ءَ قومی زبانانی دیمرئی ءِ حاترا بازیں گام گیج دست ءَ زُرتگ ات ایشی تہا آئی ءَ بنداتی وڑا ماتی زبانانی تہا وانینگ بندات کرتگ ات آئی ءَ بلوچی ، براھوئیءُُ پشتو اکیڈیمی ءِ سالگی گرانٹ ءِ تہا گیشی کرتگ اَت۔ بزاں درا اکیڈیمی آنی گرانٹاں یک یک کروڑ کلدار کرتگ ات۔ انچو بلوچی براھوئی ءُُ پشتو زبان ءِ درا شاعر ءُُ کلمکارانی کتاباں مفت چھاپ ءُُ شنگ کرتگ ات۔ آئی ءَ گشت کہ انوں باھدانت بلوچستان ءَ لبزانتانی یک میاں اُستمانی کانفرنسے لوٹاھینگ بہ بیت تنکہ بلوچی زبان ءِ واستہ یک اسٹینڈرڈ نبشتہ رھبندے درگیجگ بہ بیت آئی ءَ بلوچستان ءِ سرکار ءَ لوٹ کرت کہ آ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ دیمرئی ءِ واستہ کار بکنت۔ تنکہ ماتی زبان بلوچستان ءِ تہا دیما بروانت۔
براھوئی زبان ءِ نامداریں شاعر ءُُ کلمکار نور خان محمد حسنی ءَ گشت انت کہ مارا وتی ماتی زباناں ہر وڑا زندگ دارگی انت ماتی زبان ہما وھد ءَ زندگ دارگ بوت کں انت وھدے ماں وتی ماتی زبانانی تہا گپ ءُُ تران کنگا ھوار نبشتہ ھم بکناں وتی گسانی تہا گپ ماتی زبانانی تہا بکناں ۔ تنکہ مئے زھگ ءُُ نواسگ وتی ماتی زبان ءَ بلد بہ بنت ۔ آئی ءَ گشت کہ ڈاکٹر مالک بلوچ ءِ ماتی زبانانی ھاترا جہد ءُُ کوشست لکھ ستائے لائق انت کہ آئی ءَ بلوچستان ءِ کابینہ ءُُ اسمبلی ءَ چہ ماتی زبانانی تہا وانینگ ءَ بل پاس کرت کہ آئی ءَ انوں کس ھلاس کرت نہ کنت ۔ انوں اے حکومت ءِ فرض انت کہ ماتی زبانانی دیمرئی ءِ حاترا کار بکنت مئے سرکار ءَ ھوار مہلوک ءَ چہ ھم گلگ است کہ ماں ماتی زبانانی تہا ھرچی نبشتہ کناں آ وانگ نہ بنت چیاکہ کلمکار ءُُ شاعر وتی قوم ءُُ راج ءِ حاترا نبشتہ کنت آگں قوم ءُُ راج وتی کلمکار ءُُ شاعراں مہ وانیت تو دگہ کسے آھان ءَ نہ وانیت بائد انت مہلوک وتی ماتی زبانانی نیمگا دلگوشی بدے انت ۔
ہزارگی اکیڈیمی ءِ چےئرمین علی ترابی ءَ گشت کہ مں درستاں چہ پیش بلوچی لبزانکی دیوان ءُُ یار جان بادینی ءِ منت واراں کہ آئی ءَ مارا اے حاصیں دیوانے ءِ حاترا دعوت داتگ آئی ءَ گشت کہ ہزارگی زبان ءِ تعلقداری ترک ءُُ منگول ءَ چہ انت بلے لہتیں مردم ایشرا فارسی زبان ءَ گوں نزدیک زان انت ۔ آئی ءَ گشت کہ ہزارہ قوم ءِ بلوچستان ءَ ابید اوگانستان ءُُ اسٹریلیا ءِ تہا ھم جاہ منند انت ۔
ہزارگی زبان ءَ حکومت ءِ سرپرستی حاصل بہ بیت تو آ باز دیما روت ۔ آئی ءَ یک وارے پدا بلوچی لبزانکی دیوان ءِ شکر ءُُ منت گپت کہ آ ہر سال ماتی زبانانی روچ ءِ درگتءَ درا زبانانی نمائنداں یکجا کنت تنکہ ماتی زبانانی سرا بحث ءُُ تران بہ بیت ۔ اُمیت انت یار جان بادینی وتی قومی ءُُ راجی کرد ءَ دیما انچو برجاہ داریت ۔
اُردو زبان ءِ کلمکار ءُُ کواس راحت ملک ءَ گشت کہ مردم دگہ یکے زبان ءَ پکر کرت کنت بلے مارت نہ کنت ماتی زبان یا قومی زبان ہما انت کہ آ مہلوک چاگرد ءُُ گشوکانی نیام ءَ ھوری ءََ یکوئی ودی کنت ۔ مارا مروچی اے عہد کنگ لوٹیت کہ ماں ہر وڑا وتی قومی زبان زندگ داراں ایشی ھوری ءَ ماں چار چیزانی نیمگا دلگوش دیاں ایشانی تہا پکر ءُُ کسب ، شاعری ، آزمانک ءُُ فنوں لطیفہ ءِ دومی بہر ھوار انت ۔ آئی ءَ دیمترا گشت کہ مئے قومی زبان ہما وھد ءَ زندگ مان انت ۔ تنکہ آھانی تہا زیات ءَ چہ زیات نبشتہ کنگ بہ بیت ۔ بلوچی زبان ءَ دومی زبانانی تہا رجانک کنگ بہ بیت ۔ انچو دری زبانانی شریں کتاب بلوچی ءَ رجانک کنگ بہ بیت۔
اردو زبان ءِ نامداریں کلمکار ءُُ کالم نگار عرفان احمد بیگ ءَ گشتگ کہ بلوچی لبزانکی دیوان ءُُ خاص یار جان بادینی ءِ من گوں دل ءِ جہلانکی ءَ شکر ءُُ منت ءَ گرا ں کہ آ ہر سال ماتی زبانانی میاں اُستمانی روچ ءَ برجم داریت ءُُ دومی قومی زبانانی کلمکار ءُُ کواساں ھور ءُُ یکجا کنت ءَ براھداریں مجلس ءُُ دیوانے ٹہینت ۔ تنکہ ملک ءِ قومی زبان زیات ءَ چہ زیات دیمرئی بکن انت ۔ آئی ءَ گشت کہ قومی زبانیں ہر قوم ءُُ راج ءِ شناخت انت ۔ آھان ءَ زندگ دارگ ءُُ دیمرئی دیگ مئے درستانی بنیاتی فرض انت ۔ ڈاکٹر عرفان احمد بیگ ءَ دیوان ءِ تہا یک خاصیں مقالے ونت ۔
دیوان ءِ پاگواجہ آغا گل ءَ گشت کہ بلوچی لبزانکی دیوان لکھ ستائے لائق انت کہ آئی ءَ ماتی زبانانی باروا شریں پروگرامے برجم داشتگ ۔ اے وڑیں دیوان ءُُ مجلس آں چہ ماتی زباناں نہ ایوکہ نپ ءُُ پائدگ رسیت بلکں ماتی زبانانی لبزانک ھم دیمرئی کن انت۔ اے گپ ءِ تہا ھچ شک نیست کہ مئے ماتی زبان پد منتگی ءِ آماچ انت ۔ مئے قومی زبانان آ ھذت ءُُ شرف رسگی ات ۔ آ ھذت ءُُ شرف نہ رستگ ۔ آ مدام ڈھلگ چار کنگ بوتگ انت ۔ کسے ایشاں ماتی زبان گشیت ءُُ کسے علاقائی ، بلوچی ، براہوئی ، پشتو ، ہزارگی ، سندھی ، پنجابی ، سرائیکی ءُُ دومی بازیں زبان اے مئے قومی زبان انت۔
ایشان ءَ زندگ دارگ ءُُ دیمرئی دیگ حکومت ءِ بنیاتی فرض انت ۔ تنکہ مئے قومی زبان دیمرئی ءَ ھوار وتی حاترا آ ھند ءُُ جاہ ءَ حاصل بکں انت، کہ ایشی آ حقدار انت۔ بلوچستان ءِ ساری ءِ سروزیر نیشنل پارٹی ءِ صدر ڈاکٹر مالک بلوچ ءَ گشت کہ ماتی زبان یک حقیقت ءِ انت کہ کسے چریشی انکار کرت نہ کنت ۔ ماتی زبان ہر قوم ءُُ مردے بیت ۔ قوم ءُُ راجاں آھانی بنیاتی حق آھانی زبان ءُُ دود ءءُُ ربیدگ ءِ زریعہ ءَ دیگ بوت کنت ءُُ چریشی یک شریں چاگردے ھم اڑ دیگ بوت کنت ۔ آئی ءَ گشت کہ من وتی سر وزیری ءِ وھد ءَ ماتی زبانانی تہا بنداتی وانگ ءُُ زانگ ءَ قانودی وڑا رواج دات اے درگت ءَ کابینہ ءُُ خاص اسمبلی ءَ چہ بلے پاس کرت تنکہ کسے ایشرا دیمترا کسے رد کرت مہ کنت ۔ انچو بلوچستان ءِ درا ادبی ادارہ ءُُ اکیڈیمی آنی فنڈ صد در صد گیش کرت۔
آئی ءَ گشت کہ بلوچی ءُُ براہوئی زبان ءِ گار ءُُ بیگواہ بوھگ ءِ پروپگنڈہ بے بنیات انت ۔ بیست ءُُ یکمی کرن ءَ اے زبان گار ءُُ بیگواہ بوت نہ کں انت ۔ بلے ماتی زبانانی میاں اُستمانی روچے درگت ءَ مارا اے عہد کنگ لوٹیت کہ ماں وتی زباناں گار ءُُ بیگواہی ءَ نیلاں وتی ماتی زبانانی تہا گپ ءُُ حبر کناں۔
کاگد ءُُ کراچ نبشتہ بکناں ماتی زبانانی تہا نبشتہ کرتگیں کتاباں واناں ءُُ ماتی زبان ءِ تہا نبشتہ کنگ ءِ جہد کناں پروگرام ءِ گڑ سرا ماتی زبانانی باروا لہتیں قرارداد ءُُ سیاھگ دیوان ءَ پیش کنگ بوت ۔ آ اے وڑا انت ۔
1 ۔ ھوریں قومانی گل ءِ ادارہ یونیسکو ءَ چہ مئے لوٹ انت کہ بلوچی ، براہوئی دومی ماتی زبانانی رکھینگ ءِ حاترا جہد ءُُ کوشت بکنت ۔بلوچی ءُُ براہوئی زبان ءُُ وتی لسٹ ءَ مان بکنت ۔
2 ۔ گوستگیں حکومت ءَ بلوچستان ءِ تہا ماتی زباناں ءَ بنداتی وڑا وانینگ ءِ حاترا حاصیں گام گیجے دست ءَ زرتگ ات ایشرا برجاہ دارگ بہ بیت۔
3 ۔ بلوچستان ءِ سرکار ءَ چہ لوٹ انت کہ آ ماتی زبانانی تہا چھاپ ءُُ شنگ بووکیں تاک ، ماہتاک ءُُ ٹی وی چینل آنی اشتہاراں گیش بکنت۔
4 ۔ بی بی سی ، وائس آف امریکہ ءُُ فری یورپ ریڈیو ءِ ادارہاں چہ لوٹ انت کہ آ بلوچی زبان ءِ گپ کنوک ملین آنی تہا انت آ وتی ریڈیو ءُُ ٹی وی چینل آں چہ بلوچی زبان ءِ تہا پروگرام بندات بکں انت۔ (رپورٹ نظام بلوچ )
***