بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ دیمرئی ءِ تہا ماہتاک بلوچی زند ءِ تاریخی کرد…..عبدالکریم بریالے 

من ءَ شری ءَ یات انت۔ وھدے یار جان بادینی کالج ءَ وانگ ءَ اَت، مدام آئی دست بلوچی زبان ءِ تاک ءُُ ماہتاک اتنت، کوئٹہ شہر ءُُ گلیانی ھوار آرٹس کونسل ءُُ پریس کلب ءَ دیوان ءُُ مجلسے بوتیں۔ آ مدام ساڑی اَت تاک ءُُ ماہتاکاں بہر ءُُ بانگ کرت۔ انچو آ مدام بلوچی زبان ءِ نامداریں شاعر ءُُ کلمکارآنی یات ءَ ادارہ ثقافت بلوچستان ءُُ پریس کلب کوئٹہ ءَ ادبی پروگرام برجم داشت۔ بلوچی زبان ءِ نامداریں کلمکار، کواسءُُ شاعراں لوٹاھینت، مجلس ءُُ دیوان برجم داشت۔ آ زمانگ ءَ یارجان بادینی گوں ماہتاک بلوچی لبزانک ءَ ھوار اَت آئی ءَ بلوچی زبان ءِ نامداریں کلمکار ءُُ کواسانی انٹرویو گپت ءُُ لبزانک ءَ چھاپ کرت۔ مروچی آ گپتگیں انٹرویوانی مزنیں جہت ءِ است کہ آ انٹرویو ہما شاعر ءُُ کلمکار آنی پروفائل جوڑ بوتگ انت۔ ہر کس آھانی سرا پٹ ءُُ پول کنگ لوٹیت آئرءَ اے شاعرءُُ کلمکارانی باروا بازیں معلومداری رست کنت۔
ہما نامداریں کلمکار ءُُ شاعرآنی تہا عطاشاد، بشیر احمد بلوچ، عبداللہ جان جمالدینی، ڈاکٹر ملک طوقی، صورت خان مری، ڈاکٹر نبی بخش بلوچ، ڈاکٹر نیک محمد بزدارءُُ بازیں دگہ ھوار انت۔
ایشی ءَ پد یار جان بادینی ءَ وتی جندے ماہتاک بلوچی زند ءِ ڈیکلریشن چہ چاغی ءَ گپت۔ اے اکتوبر 1999 ءِ گپ انت کس ءَ باور نہ اَت کہ بلوچی زند بلوچستان ءِ یک پٹ ءُُ پولی تاکے جوڑ بیت۔
آ پنجاہ ءَ زیات خاصیں تاک چھاپ کنت۔ پدا آ خاصیں تاکاں کتابی شکل ءُُ دروشم ءَ چھاپ بنت ءُُ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ مڈی جوڑ بنت۔
چیاکہ بلوچستان ءَ بازیں تاک ءُُ ماہتاک چھاپ بوتگ انت شش ماہ سالے ءَ پد بند بوتگ انت۔ بلے زند ءَ وترا زندگ داشت مروچی اے یک روچی سیمینار آئی زندگیں مثال انت۔ کہ ملک ءِ کُنڈ کُنڈ ءَ چہ کلمکار ءُُ کواس اتگ انت ءُُ ماہتاک بلوچی زند ءِ ادارہ ءُُ یارجان بادینی ءَ شاباش ءُُ مرحبا گشگ انت۔
اگں یار جان بادینی دگہ ہچ کار مہ کرتیں آئی ءِ یک کارے وت یک مزنیں جیت ءِ داریت کہ آئی ءَ بلوچی زبان ءِ نامداریں کلمکار ءُُ کواسانی باروا خاصیں تاک چھاپ ءُُ شنگ کرتگ۔اے خاصیں تاکانی تہا عبدالواحد آزات جمالدینی، میر گل خان نصیر، گوھر ملک، سید ظہور شاہ ہاشمی، استاد عبدالمجید گوادری، غلام حسین شوہاز، عبدالغفار ندیم، عطاشاد، حاجی عبدالقیوم، عنایت اللہ قومی، غلام محمد شاہوانی، یوسف عزیز مگسی، میر عبدالعزیز کرد، ملک محمد پناہ، محمد حسین عنقاءُُ دومی بازیں کلمکار ءُُ شاعر ھوار انت۔
زند اکیڈیمی ماہتاک بلوچی زند ءِ پٹ ءُُ پولی کاراں کتاب ءِ شکل ءُُ دروشم ءَ چھاپ کنگ ءَ انت۔ چریشی بلوچی زبان ءِ وانوک ءُُ خاص پٹ ءُُ پول کنوکاں مزنیں پائدگے رسیت۔
بیست سال پیش یارجان بادینی ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ شکل ءُُ دروشم ءَ ہما نیال جتگ ات مروچی آ یک مزنیں درچکے جوڑ بوتگ۔ انوں ہر کس آئی ءَ چہ پائدگ زورگ ءَ انت۔ منی نزد ءَ اے یک موجزہ ءِ چہ کم نہ انت۔ من اے تاریخی سوب مندی ءِ سرا یارجان بادینی ءُُ ماہتاک بلوچی زند ءِ ادارہ ءَ مبارکبات گُشاں۔ اُمیت انت کہ زند ءِ ادارہ دیمترا ھم وتی اے جہد ءُُ کوشست ءَ برجاہ داریت۔
یا ر جان بادینی ءِ شخصیت ءِ دومی مزنیں بہر ایش انت کہ آئی ءَ درستیں دنیا ءِ تہا بلوچ ڈائسپورہ در گیتگ آھانی سرا کار کرتگ۔ کہ اے بلوچ کدیں چہ بلوچستان ءَ شُتگ انت در مُلکاں آھانی زبان،دود ءُُ ربیدگ، رسم ءُُ دود زندگ انت یا نہ اے یک تاریخی ایں کارے انت کہ اے کار ءَ مزنیں انسٹیٹیوٹ ءُُ یونیورسٹی کن انت بلے یارجان بادینی ءَ اے کار ایوکہ وتی کوپگانی سرا کرتگ۔کہ آئی ءَ کسے ءَ مدت ءُُ کمک نہ کرتگ۔
یارجان بادینی ءَ سینٹرل ایشیا ءِ ترکمانستان، افریقہ ءِ تہا کینیا تنزنیہ ءُُ گلف ءِ تہا عمان، قطر، بحرین ءُُ امارات ءِ بلوچانی باروا پٹ ءُُ پول کرتگ۔ اے باروا زند ءِ خاصیں تاک چھاپ ءُُ شنگ کنگ ءَ ھوار کتاب ھم چھاپ کرتگ۔ آئی ءَ وتی علمی ءُُ ادبی جہدءُُ کوشستانی سوب ءَ دنیا ءِ بلوچاں یک دومی ءَ ھور ھوار کرتگ ءُُ آئی ءَ در ملکاں نندوکیں بلوچانی تہا اے پکرءُُ سساے ودی کرتگ کہ آ وتی زبان ءَ بزاں انت۔
وتی دود ءُُ ربیدگ ءَ زندگ بدارانت۔ یار جان بادینی ءَ 2007 ءَ ترکمانستان ءِ صدر سپر مراد ترکمنبشی ءِ کتاب ”روح نامہ“ ءَ بلوچی زبان ءَ رجانک کرت۔ پدا اے کتاب ءِ دیمدرائی دیوان عشق آباد ءَ بو ت۔ یار جان بادینی ءَ کتاب ءِ دیمدرائی دیوان ءَ لوٹاھینگ بوت، ترکمانستان ءِ صدر ءِ کتاب ءِ بلوچی ءِ رجانک ءَ چہ ترکمانستان ءِ بلوچانی باز مزنیں دلبڈی بوت۔
انچو ترکمانستان ءِ سرکار ے نیمگا یار جان بادینی ءَ بلوچستان ءَ وتی اعزازی نمائندہ ءُُ سفیر جوڑ کرت۔ تنکہ آ ترکمانستان ءُُ بلوچستان ءِ بلوچانی نیام ءَ وتی زبان، ادب دود ءُُ ربیدگ ءُُ رسم ءُُ دود آنی نمائندگی ءَ بکنت۔ یار جان ہما کلمکار انت کہ آئی ءَ دنیا ءِ بازیں ملکانی تہا کانفرنس ءُُ دیوانانی بہر زرتگ آئی ءَ بلوچ قوم ءَ را انٹر نیشنلزائز کرتگ۔
منی چہ ورناہاں ہمے لوٹ انت کہ یار جان بادینی ءِ رند گیریءَ بکن انت وتی زبان ءُُ لبزانک ءِ واستہ ہمے جذبہ ءُُ واھگ ءَ کار بکن انت۔
مروچی اے سیمینار وت اے گپ ءِ گواہی دنت کہ ادا بازیں مکالہ ءُُ نبشتانک وانگ بوت انت۔ انچو من اشکت یک ورنائے علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی اسلام آباد ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ سرا ایم فل کنگ ءَ انت۔ یار جان بادینی ءَ وت ایم فل ءُُ پی ایچ ڈی نہ کرتگ۔ بلے آئی کارانی سرا ایم فل ءُُ پی ایچ ڈی بوھگا انت۔ اے وت مزنیں گپے انت۔
رجانک ادارہ بلوچی زند