سازگر۔۔۔۔شرف شادؔ 

ماہءَ ہبدہ یا ہژدہ اَت،سُبک ءُ دل آرامیں ماہکان ہر نیمگءَ تالان اَت۔ گرماگی شپ ءِ کوش نرم نرمءَ کشگءَ اَت۔ منی چم بازارءِ زرباری نیمگءَ سرءَ کشّانیں کوہءَ سکّ اِت اَنت۔ ماہکانیءَ ، انچو سما بوت کہ کوہ ءِ یک سرے آزمانءَ ءُ یک سرے زمینءَ انت۔ روچءَ اے کوہ چو برز ءُ مزن شان دَرا نہ بوت۔ ہمے کوہءِ دامنءَ بازارءِ قبرستان اَت کہ اودا مئے درستانی کس ءُ عزیز مدامی وابءَ واب اِت اَنت۔ اے وھدءَ اے قبر گند ءُ مگند اِت اَنت۔ مردم وتی کلیں زندگیءَ چمانی ہمے رَد ورئگءَ گوازینیت۔ کوہ بہ بنت کہ دریا ۔ بنیادم بہ بنت کہ دلوت ، واب بہ بنت کہ سیادی ، امروز ءِ ہر چیز دُور ءُ نزیک بوؤگءَ وتی رنگ ءُ دروشمءَ بدل کنت۔
من ءُ اومر بازارءِ گوریچانی نیمگا وڈّگیں زمینےءِ سرا نشتگ اتیں۔اومر راحیلہءِ کِسّہاں آرگءَ ات۔گوْشگءَ ات کہ آہانی جیڑہ کساس گیشّ اتگ،بس راحیلہءِ پتءِ سیادے ءَ اَڑی کتگ۔راحیلہ ءِ ماتءُ پتاں گوْشگءَ اَنت کہ مئے چُکءَ بزور، راحیلہ ءِ مَات ،گوْہارءُ لوگءِ اے دگہ مردم عومرءِ نیمگءَ اِت انت۔اومرءَ امید ات کہ ایوکا پتءِ پترءَ گوات بارت۔
اومرگپءَ ات کہ سروزءِ لہمیں توارے شنگ بیت۔توارءِ اشکنگءَ گوں اومر کمک گُڈ ات۔
’’بریں ملنگ ءِ گورا۔۔۔۔۔۔ساز گوش داریں‘‘منی دست گپت پادآیگءَ چک ات۔
’’بل ملنگءَ اے سروزءُ مروزمنءَ وش نہ بنت‘‘
’’راحیلہ ءَ وش بنت۔۔۔۔۔۔بریں ناں‘‘آئیءَ منءَ منّت کت۔
مَا کوہنیں اسکولءِ مَاڑیءَ شُتیں کہ مَلنگءِ ادارُکی دوار جاہ اَت۔اے ملنگ لہتے روچ پیسر باریں چہ کجا اتکگ اَت۔اسکولءِ پُرشتگیں اوتاک دوار جاہ کتگ ات،روچءَ لوگ پہ لوگءَ ترّاِت، پنڈ اِت،شپءَ کہ مہلوک پہ وپسگءَ سر ایر کُت ۔آئیءَ نشت سروز جت،گشئے وابسریں مہلوکءَ روچءَ ہمے واستہ پنڈگ دات کہ آ شپاں سروز بہ جنت آہاں بنازینیت۔
یک روچے اومرءَ مَلنگءِ ساز جت۔مَلنگءَ توسیپ کُت۔
’’تو ساز ءِ مردم ئے ،زوت دربُرت ءِے کنئے‘‘
اومرءَ گوْشت کہ منءَ سازءِ جنئگ سوج بدئے۔
’’بل اے دریاءَ دور مَکن ،جند گار بیت‘‘مَلنگءَ گوْشت۔
’’من وتءَ گار کنئگ لوٹاں‘‘
منی نیمگا انچو چار اِت گشئے گوْشگءَ اَت ،’’ راحیلہءَ ساز سک وش بیت۔‘‘
اومرءِ شپ ءُُ روچ گوں مَلنگءَ گوزان بوت اَنت۔اگاں دیست گُڈا راحیلہءِ گپ کم ءُ سروزءِ بابتءَ گیش گپ جت۔’’سروز زہیروکءِ ساز انت،ایشیءِ دوازدہ تار انت۔برزیں سرءَ جتگیں زہیروکاں کردی زہیروک گوْش اَنت کہ سروزءِ چپیں کشءِ تاراں ایر رِچ اَنت۔جَہلی سُراں بلوچی زہیروک گوْش اَنت۔اے چہ راستیں کشءِ تاراں درکاینت۔سروزءِ اولی توارءَ بام گوش اَنت،دومی توارءَ ذِیل،سیمی توار ءَ ٹیپ،چارمی توارءَ گور،پنچمی توارءَ۔۔۔۔۔‘‘
’’شریں شریں ۔۔۔۔۔۔‘‘من بیزار بوتاں ۔’’منءَ بُگش تئی ءُُ راحیلہءِ گپ کجا رستگ؟‘‘
’’بس ہمے بزان کہ منزل چماں اندر انت‘‘
مَلنگ چہ ہما راہءَ اتکگ ،چہ ہما راہءَ شت۔ سروز ءِ توارہمے دمَک ءُ کشکاں وئیل اِشت۔بلے نوں اے توار اسکولءِ بدلءَ چہ اومرءِ لوگءَ اتک۔وہد و پاس نیست اَت۔ہردے کہ آئیءِ دلءَ لوٹ اِت ،سازجت۔راحیلہ ءِ دزگہاراں ،سروزءِ توار اش کُت،آکلاگ زُرت۔راحیلہءَ سر جہل کُت،بچکند اِت۔
راحیلہ ءِ مات ءُ گوْہار گیش بوت اَنت ، پتءِ گپ گواتءَ بُرت ۔اومرءَ گوں راحیلہ ءَ سورءُ سانگ کت۔ منی دلءَ اومر سکیں نگبہتے اَت۔ ساز ءِ جنئگءُ راحیلہ ءَ گوں آروس ، آئیءِ دوئیں واہگ سرجم بوت اَنت۔ آئیءَ مُدام گوْشت’’من کہ راحیلہءِ دیمءَ ننداں ساز جناں،منءَ انچو گُمان بیت،زندگی پہ من ’’بلاول راگ‘‘ءَ جنئگءَ اِنت۔۔۔۔۔۔بلاول راگءَ زانئے کُجام انت؟‘‘آئیءَ یک کشءِ وڑا سروزءِ باروا منءَ نوکیں زانتکاری یے دئیگ لوٹ اِت۔
’’اناں‘‘من کند اِت۔
’’اے وشی ءُُ شادہءِ راگ اِنت۔۔۔۔۔۔۔‘‘آئیءَ کندانءَ گوشت۔
یکروچے آئیءَ منءَ ہال دات ، راحیلہءِ لاپ پُرّ اِنت۔ زندگی پہ آئیءَ بلاول راگءَ دوبندیءَ جنان بوت۔
گوْش اَنت کہ خُدا یک قرار اوشتیت۔ بنیادم مدام وھدءِ کشّ ءُ چیلّءِ تہا اِنت۔ بنیادمءِ واہگ اِنت کہ آ وھدءَ وتی وابانی کشّ اتگیں راہاں بہ بارت، بلے وہد کہ اے کائناتءِ ہمک چیزءَ بُرز ءُ بالا اِنت۔ بنیادمءَ وتی کش اتگیں راہاں بارت۔ وہدءَ اومر ہم پروشت ءُ ایرجیگ کت۔
آروچی آئیءِ لوگءِ دپءَ دُنیا سر ءُ چیر بوؤگءَ اَت۔ اناگہ آئیءِ مات چہ ہما لوگءَ کہ آئیءِ تہا راحیلہ چِلّگی دردان اَت دراتک ءُ دیم پہ اومرءِ پتءَ شُت۔ ماں لوگءَ راحیلہ ءِ ماتءِ گریوگءُ چیہال آزمانءَ رؤگءَ اِت اَنت۔ اومر تچانیءَ دیم پہ ماتءَ شُت۔
راحیلہءِ نیستیءِ حبرچو گرئندءَ آئیءِ سرا کپت۔یک دمَانے وانگ ءُ حیران ماتءِ دیم چار اِت ، گشئے آئیءِ گپاں سرپد بوؤگءَ نہ اَت۔ پدا غم ءُ اندوہاں سرءَ زُرت۔ ہیسکگ چہ دپءَ دراتک اَنت ۔ سرجمیں بدن چو زمین چنڈءَ گپتگیں کوہءَ لرزان بوت۔ کم کم ءَ آئیءِ ہیسکگ ءُ لرزینگ زاری ءُ چیہالءَ بدل بوت اَنت ۔ آئیءَ چو کسانیں چُکےءَ دپ پچ لگوشت ءُ گرئیت۔ غم ءُ بے تاہیریاں آئیءِ بدن چو سیاہگواتےءَ مانرُپتگ ات ءُ آئیءِ باطن ءَ طوفان ژامبلینگءَ اِت اَنت۔ اگاں من ہما دمانءَ سر مہ بوتیں ءُ آ مہ داشتیں ، بوت کنت آئیءَ دل زمینءَ مُشتگ ءُ گریتگ ات۔
منی چمانی دیمءَ ہما ندارگ اتک ، انت کہ اومر راہانی سرءَ اوشتاتگ ات ءُ راحیلہ گوں دزگہاراں چاتءَ آپءِ آرگءَ شُت۔ ہما کاپر ءُ لوگانی پیژگاہاں مدام رُلّ اتگ ات کہ راحیلہ آہانی ساہگءَ نشت ءُ گُد دوتک۔ آہانی سیر، سیرءَ رند پہ یکے دومیءَ ندر ءُ کولیگ بوؤگ۔ اومرءِ ساز جنئگءِ وھدءَ ہما درستیں رنگ منی چمانی دیمءَ اتک انت ، کہ ہما وھدءَ راحیلہ ءِ دروشمءِ دیما اتک انت۔ ہما مہرءُ محبت منی چمانی دیمءَ پِرترّ اِت کہ دو سئے سالاں آہانی دلاں ءُ منی چمانی دیمءَ بوتگ۔
من جیڑگءَ اِتاں کہ اے کُل درست پمیشکہ بوتگ اَنت کہ ناگہاں یک روچے راحیلہ چو بے گتیں مرگے بہ مریت؟
من راحیلہءُُ اومرءِ دوستیءِ چم دیستیں شاہد اتاں،آگوں یک دومیءَ انچو پیوست اِت اَنت کہ گواتءَ ہم آہانی میانءَ جاگہ کُت نہ کُت۔بلے نوں اومرءِ مَارشت درد ءُ رنجءِ گڈی سیمسرءَ اوشتاتگ اِت اَنت۔راحیلہ ءِ بے ساہیں کُنٹ چہ ہر مَارشت ءُ جذبگ ءَ بے سمَابوتگ اَت۔چہ یک ءُُ دومیءَ انچو دُور بوتگ اِت اَنت کہ اینچو دُوریءَ زمین و آسمان ہم نہ اوشت اَنت۔آنزّیک پرچا اتک اَنت؟پدا اِینچو دُور پرچا بوت اَنت؟اگاں اے خُداءِ آؤرتگیں کزایے ات،حُداءَ چے حاصل بوت؟، وہدءِ پِرترّگ ات،گُڈا وہداے وڑا پرچا پر ترّ ات؟۔۔۔۔۔۔ناگہاں پیش اتکگیں واقعہءِ بابتءَ من ہمنچوخیال کُت ،ہچ آسرءَ سر نہ بوتاں۔دلءِ سراگُبارےءَ بستگ ات۔
راحیلہءِ بیرانیءَ سالے گوزگءَ رند ہم اومر وانگ اَت۔پریشاں ، بے تاہیر، بے توار، بے سُرپُر ءَ ،یکیں جاگہءَ کلاکانی کلاک نشت۔ گنوکانی وڑا روک روکءَ آزمان چار اِت۔ وت سرا وت جْوڑ ات،دمکاں بے وتی گرد ات،چہ وتءَ چہ وتی سازءَ بے حال و فراموش۔۔۔۔۔۔راحیلہءِ بیرانیءَ انچیں تیرے جتگ ات کہ درمَان کسی گورا نیست ات۔
یک روچے پہ آئیءِ دلگوشءِ ٹگلینگ ءِ ہاترا گوْشت۔’’تو مرچاں ساز نہ جنئے‘‘
گوں ابیتکی ءُُ نادلگوشی پسوءِے دات۔’’منی ساز پُرشتگ ‘‘‘
چو گوْشگءَ گوں آئیءَ ہُلک ہُلک ءَ گرئیت ۔منءَ گُمان نہ اَت کہ لہتے ٹپاں وھدہم درمان کت نہ کنت۔ ہُشک ءُ حیران بوتاں کہ چے بوت۔ منی دلءَ راحیلہءِ دروشم ءُ زندگیءِ روچانی ترانگ گُباراں گپتگ اِت اَنت۔ جزم جتگ ات کہ آئیءَ ہم راستی منّ اتگ ، بلے منی گُمان رَد اَت۔ آ تسلا دات۔
’’ہرکس اے دنیاءَ اتکگ ،آئیءَ واتر بئیگی اِنت۔رپتگیں پہ گریوگءُ زاری پدا نیا اَنت۔ ہرچ لوگءَ ، مرتگیں مردمےءِ نشانی ہست اَنت ، کسے ءِ مات ، کسےءِ پت، کسے ءِ برات ، کسےءِ گہار، کسے ءِ دوست، کسےءِ دوستدار، بلے ہرکسءَ دلءَ سنگ یے پِر کتگ ، امروزءِ کاراں دلگوش اِنت،‘‘۔
منی واہگ ات،اومر راحیلہ ءِ نیستیءَ بہ منّیت۔پہ وتی مَات ءُُ پتاں زندگیءِ نیمگءَ واتر بکنت۔آ وتی گریوگءَ دارگ ءِ واکءُ وس ءَ زبہر اَت۔ارساں ہچ وڑا نہ مرّینت ۔گوں بے چارگی منءَ چار ات،آئیءَ راحیلہءِ نیستیءِ درد منی دیمءِ سرا شوہازگ لوٹ اِت اَنت۔، بنیادمءِ ابدی وت غرضی آئیءِ دیمءَ پدر بیت، گریوگ ہِکّگءَ بدل بوت اَنت۔
یک روچے ناگہاں بازارءِ بے تواری پداسروزءِ توار شنگ اِت۔بلے اے رندءَ اومرءِ لوگءِ بدلءَ بازارءِ زرباری نیمگءَ ہما کوہءِ سرا کہ آئیءِ چیرءَ قبرستان اَت۔من پادان گران اومرءِ گورا شُتاں۔ آ وتیگان اَت۔ سازءِ تہا انچو گار کہ سُدّءَ ہم نہ ات،کہ کسّے آئیءِ تہنائیءِ مجلسءَ ہوار انت۔دیمءِ رگ ترْند ءُُ چم نزّاِت اَنت۔کمانگءِ پُشتءَ بستگیں اسپءِ بُخش گواتءَ گون اِت اَنت۔سروزءِ توار شپءِ میدانءَ چو رہواریں سمندءَ ترْدان ات۔اومر وتی دراہیں گلگ ءُُ درداں گوں سازءَ شلینگءَ اَت۔
سازءِ ہلاس کنئگءَ گوں آئیءَ چم پچ کتُ اَنت۔
’’وشیں سازے ات‘‘من آئیءِ توسیپ کت،وش بوتاں کہ آ ہر روچی زندگیءِ نیمگءَ واتر کنئگءَ اَت۔اومرءَ گوں ابیتکی بچکنداِت۔
’’دوشی راحیلہ منی وابءَ اتک۔گوْشت یے، دیر اِنت ساز نہ اِش کُتگ۔منءَ پہ تئی سازاں زہیر کنت۔ہمے گمانءَ کہ راحیلہ منی سازاں اش کنئگءَ اِنت،دل گوشیت کہ بس سازبہ جن ‘‘
اومرءِ چمانی تہا چار ات۔اودا یک ہمروانیں دریا یےءِ تاہیر شنگ اِت۔من آئرا گواچنی دنیاءَ آرگ لوٹ اِت۔گوں آئیءَ گوْشگی اتاں کہ آ آپءِ سرا کشک رندگءَ اِنت۔راحیلہ نوں چہ آئیءَ ۔۔۔چہ آئیءِ سازءَ بے سما ۔۔۔۔۔۔چہ مَا ہرکسی دزرسءَ دُوریں ہلکے ءَ شتگ۔ پداخیال کت۔اگاں اومرءَ اے کارءَ آرام رسیت۔من پرچا آئیءِ تاہیرءِ دُژمن بہ باں۔
وہدءِ ہمراہیءَ روچءُ شپانی پیالگءَ کوہنیں تہلیانی جاہءَ نوکیں تہلگ مَان بوت۔ہر روچ یک نوکیں تاہیرے ۔۔۔۔۔۔یک نوکیں بے پرواہی یے زندگیءِ سگگءِ سرد مہری ءَ ہوار کپان ات۔۔۔وھدءِ ہمراہیءَ ہر غم بس ترانگ ءُ خیالءَ بدل بیت۔ ہمک ناگہانی پیش اتکگیں مزنیں حادثےءِ وڑا ۔
اومر وتی دنیاءَ وتی سازءِ سُرءَ مست اَت۔ناں سُہب چار اِت ناں بیگاہ ۔ ہمے کہ دلءَ ہُلّ کت ، نشت ءُ ساز جت۔ من یک کشءِ وڑا شپءَ شامءَ رند ٹیلائی کنان باگانی پُشتءَ دُور کوہءِ نزیکءَ شُتاں۔ اومرءِ بدلءَ منی ہمراہ نسیم اَت۔
ستمبرءِ ماہکانیں شپے اَت،من ءُُ نسیم باگانی پُشتءَ بُرزگےءِ سرا نشتگ ءُ گپءَ اِتیں ۔اناگہ ہمروانیں کوشءِ تہا سروزءِ توار شنگ بوت۔ نسیمءَ گوش رُپت اَنت۔کمے بے تواریءَ سازءِ گوشدارگءَ رند پاد اتک ،اوشتات۔
’’بُریں ۔۔۔۔۔۔اومرءِ گورا ساز گوشداریں۔‘‘
’’بل یاراے سروز و مروزاں۔۔۔۔۔۔منءَ وش نہ بنت۔‘‘
’’بلے ۔۔۔۔۔۔سلمیٰءَ وش بنت۔۔۔۔۔۔بریں ناں۔‘‘آئیءَ پہ پاد کنگءَ منی دست ژپّ اِت ۔
***