درپشیت تلاھیں بامسار ءُُ بشیر بیدار…..رحیم مہر بلوچ

چیزے مدت بیت کہ بلوچی ءَ کتابانی ردو بند دئیگ ءِ نوکیں تب ءُُ مئیلے دیما اہتگ، جتائیں سرہال ءُُ بنگپ، تہر ءُُ بہر ءُُ جتائیں شخصتیانی سرا کار کنگ ءِ مئیل روچ پہ روچ دیمروی کناں انت۔ اے درگت ءَ بازیں گپ ءُُ باوست ھم بوھگا انت۔ لہتیں مردمانی حیال انت کہ ھما مردم کہ وت نبشتہ کت نہ کن انت تہ اے رنگیں کار کن انت۔ دگہ لہتیں مردم چوشیں کرد ءَ ساڑ اَنت ءُُ پہ زبان ءُُ لبزانک ءَ نیکیں پالے سرپد بنت۔ ردءُُ بند یا Compilation ءِ کار یک انچیں زبانے ءَ کہ اودا رم نبیسی ءِ ربیت دنیگہ چو مہکم نہ اِنت اے حاترا اوں المی ءُُ ھژدری اِنت کہ چرئے کرد ءَ وانوک یا پٹ ءُُ پول کنوکاں نکانانی انچیں گنج ءُُ مڈّی یکجائیں شکلے ءَ دست کپ انت کہ پنجاہ سال ءِ لبزانکی بند تیر ءَ جتائیں تاک ءُُ ماہتاک ءُُ کتابانی اندر ءَ شنگ ءُُ شانگ اَنت۔
واجہ طاہر حکیم بلوچ ءَ داں انوگ ءَ سئے ارزشتی ئیں کتاب ردو بند داتگ کہ اشانی تہا ”بلوچی ردانک ءِ نوکیں سفر“ ،”زبان زانتی ءُُ بلوچی زبان“، ءُُ ”درپشیت تلاھیں بامسار“ ھوار انت۔ اے ھر سئیں کتاب وتی سیاہگ ءُُ بنگپ ءِ رد ا بلوچی ءِ گٹّانی گشاد کنوک اَنت۔
واجہ بشیر بیدار کہ بلوچی نوکیں شاعری ءِ دومی نوبت ءِ سر خیلیں شاعرانی رم ءَ آئی ءِ شمار بیت، آئی ءِ زند ءُُ ازم ءِ جتائیں پہناتانی بابت ءَ بلوچ لبزانت ءُُ کواساں کہ ھرچی نبشتگ آ توامیں نبشتانک گچینیں وڑے ءَ طاہر حکیم بلوچ ءَ درپشیت تلاھیں بامسار ءِ اندر ءَ یکجا ئیں سورتے ردءُُ بند داتگ انت۔ کتاب سئے درانی تہا بہر کنگ بوتگ، اولی در نگد ءُُ نبشتانک ءِ نام ءَ انت۔
اے بہر ءِ تہا درستی دہ نبشتانک اَنت کہ بیدار ءِ شعری ازم سرا نویسگ بوتگ انت۔ اے توامیں نبشتانک ھشتاد ءُُ نو د ءِ دیگ ئیگ اَنت۔ چد ءُُ پد بیدار ءِ شاعری ءِ سرا ایوک ھما پیش لبز گندگ بنت کہ آئی ءِ کتابانی تہا ھوار انت بلوچی ءَ نگد ءِ نہ بوھگ ءِ گلہ مدام کنگ بیت، ساچشتی عمل ءِ پجیگ ءَ نگد ءَ آرنگ ءَ سفر کت نہ کتگ، ہر چی کہ نویسگ بوتگ تہ آ اوں گیشتر روایتی رنگ ءَ اِنت۔ کتاب ءَ ھواریں نگدی نبشتاکانی تپاس ءَ زانگ بیت کہ مئے کواساں دو رنگ ءَ بشیر ءِ شاعری ءَ راچارگ ءُُ معنا کنگ ءِ جہد کرتگ، یکے رمے ءِ مردم ھما انت کہ آہاں بید دلیل ءُُ علمی رنگ ءَ بشیر ءِ شاعری ءِ سرا ایراد گپتگ ءُُ نگد ءِ نام ءَ ذاتی کست ءُُ کینگانی درشان کرتگ، اے درگت ءَ جی آ ر ملا ءُُ رزاق نادر ءِ نبشتانک وانگ کرزانت۔ ملا ءِ نبشتانک ءِ وانگ ءَ گوں سما کپیت کہ آئی ءَ گوشئے پیسر ا اے گپ گیشینتگ کہ منا بید ایراد ءُُ بشیر ءِ شاعری ءِ ایر جنگ ءَ دگہ کار کنگی نہ اِنت، پمشکہ ما گندیں کہ آئی گورا شعرانی رد کنگ ءُُ ایراد گرگ ءَ نیکہ دلیل ھست ءُُ نیکہ علمی داب ءُُ دروشم، پمشکہ آ یوک وتی کساں درشانیت ءُُ دگہ ھچ آئی ہمے نبشتانک ءِ پسّو ے ھمے کتاب ءَ اے آر داد ءِ ھم ھوار اَنت کہ آئی وانگ ءَ وت منی گپ ءِ منّاک بیت کہ مُلا ّ ءَ گوں بشیر ءَ ایوک وتی ذاتی کینگ درشانتگ انت، اے رنگ ءِ دومی نبشتانک واجہ رزاق نادر ئیگ اِنت آئی ءِ نبشتانک ھم ھمے درچ ءَ ھوار کنگ بوت کنت۔ اے گپ ءِ منّا ءَ پہ آئی ءِ نبشتانک ءِ اے گُڈی دانکاں دلگوش کن اِت۔
واجہ بیدار ءِ شاعری گشئے یک رنگی ءُُ Repetition ءِ شکار انت گشئے آئی وتی راہ گار کرتگ ءُُ ہمے پندانی اے نیمگ ءُُ آ نیمگ ءَ چرگ ءَ انت ءُُ ہمے سبب اِنت کہ تمامیں بلندی ءُُ شریاں ابید آئی شاعری ءِ تہا ہما جہلانکی نسیت کہ نوں بوھگ لوٹیت۔
زانگ بیت کہ رزاق نادر ھم بشیر ءِ شاعری ءِ ھما بُنی نکتہ یا شریاں سر بوت نہ کتگ کہ آئی ءِ شاعری ءِ معراج گشگ بیت۔
دومی سرپ ءَ ھما مردم انت کہ نگد ءِ نام ءَ ایوک ساڑ ا ءُُ توسیپ ءَ دگہ ہچ نہ زان انت۔ اے درگت ءَ واجہ غلام فاروق ءِ نبشتگ ”بشیر بیدار ءِ شاعری“ پہ مسال دیم ءَ اِنت، فاروق ءَ بشیر ءِ شاعری چاگردی ءُُ سیاسی پژدر ءَ بنگپی حساب ءَ چارگ ءُُ معنا کنگ ءِ جہد کرتگ۔
اے نگد ءِ یک مزنیں نزوری یے ایش انت کہ شعر ءِ ازم ڈلگچار کنگ بیت۔ بزاں شعر ءِ ایوک معنائی پہنات نگاہ ءَ کنگ بیت وھدیکہ شعر معنا ءِ پجیگ ءَ ازم ءُُ ہنر ءِ ھم نمونگ بنت بلے چوشی ازم ءِ نیمگ ھچ دلگوش دئیگ نہ بیت۔ شاعری ءَ بنگپ ءِ وتی ارزشت ءُُ بستارے ھست بلے شعر ایوک بنگپ ءَ گوں مزن یا کسان نہ بیت بلکیں شعر ءِ شری ءُُ جوانی گوں شعری ازم ءِ درشان، بیان ءُُ بیان، اسلوب ءُُ ڈکشن ءَ گوں چارگ ءُُ گیشینگ بیت، غلام فاروق ءِ گورا ھمے گپانی کمی گندگ ءَ کیت۔
بشیر بیدار ءِ شعری ازم ءِ سرا اولی نبشتانک واجہ غنی پرواز ئیگ اِنت کہ آئی سکینہ ناز ءِ نام ءَ نبشتگ۔ اے نبشتانک ءِ اندر ءَ بشیر ءِ شاعری ءِ شری ءُُ جوانیانی پجیگءَ نزوری ھم پہ جوانی گیشینگ بوتگ انت۔ بشیر ءِ شاعری ءِ سادگی ءُُ روانی، لبزی، ڈولداری، مہری جوش ءُُ جوزگ، جتائیں درشانی رھبند، چیر ءُُ شبین، آئی شاعری ءَ آشوب پسندی، دود ءُُ ربیدگ دوستی ءُُ دگہ بازیں ھاسیت ءُُ سپت گوں منطق ءُُ دلیل دیما آرگ ءِ جہد کرتگ۔ ھمے پیما آئی ءِ شعری نزوریانی سرا ھم پہ دلیل گپ کنان ءَ نگد ءِ متسب گوں ایمانداری ءَ بید پلہ مرزی سرجم کرتگ۔
کتاب ءَ ھواریں واحد بزدار ءِ نبشتانک ”ھزّام ءُُ طلب ءِ حوالہ ءَ بشیر بیدار ءِ شاعری ءِ سرا چمشانکے“ وتی اسلوب ءُُ درشان ءُُ وتی بنگپ ءِ ردا جوانیں نبشتانکے، ایشی شری ایش انت کہ بزدار ءَ بشیر شعری وژن ءِ لہتیں پہنات گوں شعری درور ءُُ سالاں دیما آرگ ءِ جہد کرتگ، بشیر ءِ شاعری ءَ طلب ءُُ ھزّام ءِ سرشوں ءَ تران کنان ءَ آ نبشتگ کہ:
”واجہ بشیر ءِ ”طلب“ یک نیمگے ”من“ ءِ صیغہ ءِ شکل ءَ اندری ءُُ وجوی وس ءُُ واک ءِ گواہی ءَ دنت ءُُ دومی پلو ءَ ہمے ”من“ ءِ صیغہ کارمرز کنان ءَ آ نہ چڑو انسانی پگر ءُُ جہد ءِ نہ کٹوکیں سفر ءِ نشانبری ءَ کنت بلکیں ”طلب“ ءِ علامت ءَ گوں کار بندان ءَ آ ایشی ءَ را وتی ہستی، وتی ڈیہہ ءُُ تاریخی شعور ءَ گوں ہمگرنچ ہم کنت۔
کتاب ءَ ھواریں ایندگہ نگدی نبشتانک چوشکہ، صبادشتیاری، نسیم دشتی، ڈاکٹر فضل خالق ءُُ اے آداد وانگ کرزانت۔ اے توامیں نبشتانکاں بشیر ءِ شاعری ءِ بازیں تک ءُُ پہنات، جوانی ءُُ شری نزوری ءُُ عیب وڑے نہ وڑے ءَ دیما آرگ بوتگ انت۔ بلے راستی ایش انت کہ بلوچی شاعری ءَ بشیر ءِ ھما ھند ءُُ مقام اِنت یا آئی ءِ شاعری ءِ ھما بُنی شری ءُُ خاصیت انت، آئی درشان ءُُ ڈکشن، تکنیک ءُُ راہبند یا ازم درشانی ءِ ھما یکتاھی کہ است انت آ دینگہ درجنگ نہ بوتگ، شو ہازگ نہ بوتگ۔
کتاب ءِ دومی بہر ءَ ھماتوامیں پیشگال ھوار کنگ بوتگ انت کہ آئی جتائیں کتاباں پہ نویسگ بوتگ انت کہ ایشانی تہا غلام فاروق، امان اللہ گچکی، اکبر بارکزئیءُُ حکیم بلوچ ءِ نام ھوار انت۔
کتاب ءِ سیمی ءُُ ارزشتی ئیں بہر گلگدار انت، اے درگت ءَ چار گلگدار کتاب ءَ ھوار انت کہ ایشانی وانگ ءَ نہ ایوک ما چہ آئی ءِ زند، کہول، وانگ ءُُ زانگ، کار ءُُ کسب، ھیل ءُُ عادت، ذہنی رویہ ءُُ تب ءُُ مئیلاں چہ آشنا بئیں بلکیں آ وت اے جہاں، ازم ءُُ آرٹ ءُُ شاعری ءَ چے سرپد بیت ھم ہمے گلگدار انی وسیلگ ءَ وانوک ءَ سرجمیں رنگے ءَ زانت ءُُ سرپدی رسیت۔
واجہ بشیر بیدار بلوچی لبزانک ءِ ھستیں عہد ءِ کلاہنیں لبزانت ءُُ شاعراں چہ یکے، آئی ءَ کساس شست سال ءَ گیش انت کہ یکشلے ءَ گوں زبان ءُُ لبزانک ءِ چست ءُُ ایر ءُُ اشی دیمرئی ءِ کاراں دزگلائش اِنت۔ آئی مستریں سپت آئی مردمگری اِنت آ کسان ءُُ مزن ہر کس ءَ گوں مہری نگاہاں چاریت، عزت ءُُ شرپ دنت، انچو آئی ءِ شاعری سادگ ءُُ نازک اِنت ہمے پیما آئی شخصیت ھم سادگ ءُُ ساپ ءُُ سلہ اِنت۔ ستا کرزیت واجہ طاہر حکیم بلوچ کہ آئی ءَ واجہ بشیر بیدار ءِ وڑیں شاعری ءِ زند ءُُ ازم ءِ بابت ءَ چوشیں ارزشتی ئیں کتابے ردو بند داتگ ءُُ ستا کرزیت بلوچی لبزانکی دیوان کوئٹہ کہ آئی ءَ ڈولدار یں رنگے ءَ اے کتاب چھاپ ءُُ شنگ کرتگ۔