ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال سرجم بوھگ ءِ سرا دیوان

ماہتاک بلوچی زند نوشکی ءِ بیست سال سرجم بوھگ ءِ سرا یک روچی سیمینارے 22 دسمبر 2019 ءَ پریس کلب کوئٹہ ءَ برجم دارگ بوتگ۔ اے سیمینار ءِ سئے بہر اتنت، سیمینار ءِ اولی بہرے ءِ پاگواجہ پروفیسر ڈاکٹر نادر بخت اَت، وھدیکہ دیوان ءِ خاصیں مہمان ڈان نیوز ءِ کالم نگار عامر رانا اَت۔ دیوان ءِ بندات کلام پاک ءِ تلاوت ءَ شروع بوت، تلاوت کلام پاک ءِ سعادت محمد عامر ءَ حاصل بوت۔
دیوان ءِ اولی بہرے جارچین نور خان محمد حسنی اَت۔ دیوان ءِ بندات ءَ شیر احمد جمالدینی ءَ ترکمانستان ءَ چہ دیم داتگیں محمد شیر دل بلوچ ءِ کلہو دیوان ءِ دیما ونت۔ حبیب بادینی ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال ءِ چھاپ ءُُ شنگ کاری ءِ سرا وتی یک سرجمیں نبشتانکے ونت آئی سرحال ”تاکبندانی پژدرءُُ بلوچی زند“اَت۔ دیوان ءِ دیما دومی مقالہ احمد وقاص ءَ وتی پِس واجہ سرور جاوید ءِ مقالہ اُردو زبان ءَ ونت کہ آئی سرحال”بلوچستان میں صحافت اور ”بلوچی زند“ اَت۔ دیوان ءِ دیما سیمی مقالہ اردو زبان ءِ نامداریں کالم نگار عرفان احمد بیگ ءَ ونت کہ آئی سرحال بلوچی زند اَت۔ دیوان ءِ دیما چارمی مقالہ محمد رفیق مغیری ءَ ونت کہ آئی سرحال ”ماہتاک بلوچی زند“ اَت۔ ورنائیں کلمکار شبیر رخشانی ءَ وتی مقالہ آئی سرحال”ماہتاک بلوچی زندءِ بیست سالءِ کرد“ ءِ سراونت۔
ڈاکٹر زینت ثناء ءَ بلوچی زبان کا ”پہلاتحقیقی رسالہ بلوچی زند“ ءِ سرحال ءَ وتی نبشتانک ونت، نامداریں کالم نگار ءُُ کلمکار راحت ملک ءَ وتی مقالہ”بلوچی زبان و ادب کی ترویج کا گہوارہ“ ءِ سرا مضمون ونت۔
بلوچی زبان ءِ نامداریں کلمکار ءُُ کواس ءُُ کیچ تربت یونیورسٹی ءِ رجسٹرار واجہ غلام فاروق ءَ وتی نبشتانک ”یار جان بادینی دم برگ نہ زانت“ ءِ سرحال ءِ سرا وتی نبشتانک دیوان ءِ دیما ونت ءُُ پیش کرت۔
بلوچستان ءَ اردو زبان ءِ نامداریں افسانہ نگار آغا گل ءَ”بلوچی زند جادونی جروکہ“ ءِ سرحال ءَ وتی نبشتانک ونت۔ بلوچی زبان ءِ نامداریں ناول نگار منیر احمد بادینی ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ کار ءُُ کرد ءَ سہڑاہت کہ زند بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ دیمرئی ءِ حاترا مزنیں کردے پیش دارگا انت۔
دیوان ءِ دیما تران کنان ءَ حاصیں مہمان ءُُ روزنامہ ڈان ءِ کالم نگار عامر رانا ءَ گشت کہ من ماہتاک بلوچی زند ءِ ادارہ ءُُ خاص یا ر محمد بادینی ءِ گوں دل ءَ جہلانکی ءَ شکر ءُُ منت گریں کہ آئی ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال ءِ مراگاہ آنی درگت ءَ مارا کوئٹہ ءَ لوٹاھینت ءُُ شرف بخشات، منا باور نہ بیت کہ یک ادبی ماہتاکے انکس وھد ءَ چھاپ بوھگا انت آئی ءَ مزنیں پٹ ءُُ پولے کرتگ۔ اے پٹ ءُُ پول بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ حاترا مزنیں مڈی ءِ زانگ ءَ بیت۔ حکومت اے وڑیں تاک ءُُ ماہتاکانی سرپرستی ءَ بکنت تنکہ اے وڑیں ادارہ محکم بہ بنت ءُُ وتی کار ءَ شری ءَ کرت بکن انت۔
دیوان ءِ اولی سیشن ءِ گڈ سرا دیوان ءِ حاصیں مہمان ءُُ پولیٹکل سائنس ءِ پروفیسر ڈاکٹر نادر بخت ءَ گشت کہ من یار محمد بادینی ءِ باز منت واراں کہ آئی ءَ منا ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال ءِ وشیانی تہا ھوار بوھگ ءِ دعوت دات۔ اے گپ ءِ تہا ہچ شک نیست کہ بلوچ انٹر نیشلائز مردم انت کہ مروچی ماں آھانی نیام ءَ نشتگ ہر مردم ءَ وتی حاترا پکر کنگ لوٹیت ھر مردم ءِ حق انت کہ آ وتی حق ءِ باروا گپ بجنت۔ بلوچستان ءِ ڈگارے حساب ءَ پاکستان ءِ نیمگا اَت بلے بلوچستان باز پد منتگ انت بلوچستان ءِ حق آئر ءَ دیگ بہ بیت، بلوچستان ءِ تہا اے وڑیں ادبی ءُُ لبزانکی پروگرمانی برجم دارگ علم ءُُ زانت ءِ نیمگ دلگوش دیگ انت۔
گڈ سرا یک وارے پدا واجہ یار محمد بادینی ءِ شکر ءُُ منت ءَ گریں کہ آئی ءَ من ءَ لاہور ءَ چہ کوئٹہ لوٹاھینت عزّت ءُُ شرف دات۔ دیوان ءِ اولی بہر گڈ سرا پروفیسر نادر بخت ءُُ واجہ عامر رانا ءَ اولی سیشن ءِ تہا نبشتانک وانتگیں مردمانی نیام ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ نیمگا شیلڈ بہر ءُُ بانگ کرت۔
دیوان ءِ اولی سیشن ءَ پد نمیروچ ءِ نان دیگ بوتگ۔ دیوان ءِ دومی بہر ساعت سئے ءَ پد بندات کنگ بوت۔ اے بہر ءِ جار چین ڈاکٹربجار خان مری اَت اے دیوان ءِ خاصیں مہمان ڈان نیوز ءِ نمائندہ واجہ لطیف بلوچ اَت،وھدیکہ خاصیں مہمان نامداریں کالم نگار ءُُ بی بی سی اردو ءِ نمائندہ وسعت اللہ خان اَ ت۔
اے دیوان ءِ بندات اوگانستان ءَ دیم داتگیں ناکو عبدالستار پردلی ءِ کلہو دیوان ءِ دیما ونت بوت آئی ءَ وتی کلہو ءِ تہا ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال سرجم بوھگ ءِ سرا مبارکبات داتگ اَت، عبدالستار پردلی ءِ کلہو ءَ بانک فوزیہ ظہور ءَ دیوان ءِ دیما پیش کرت۔
دیوان ءِ دیما ورناایں حوالکار یحییٰ ریکی ءَ وتی نبشتانک انگریزی زبان ءَ ونت ءُُ پیش کرت ایشی ءَ پد نامداریں کلمکار عابد میر ءَ ”بلوچی جرنلزم اور بلوچی زند کے بیس سال“ ءِ سرحال ءَ وتی مضمون دیوانءِ دیما پیش کرت۔
ڈاکٹر عنبرین مینگل ءَ بلوچی زند ءِ سرحال ءِ سرا وتی مضمون ونت، نور خان محمد حسنی ءَ ”یار جان بادینی ءِ صحافتی و ادبی سفر ءِ سرحال“ ءِ سرا وتی نبشتانک ونت۔ وحید زہیر ءَ ”سنبھلتے لوگ بچھڑتا سماج“ءِ سرحال ءَ دیوان ءِ دیما ونت۔ تربت یونیورسٹی ءِ استاد طاہر حکیم ءَ”بلوچی صحافت، ماضی حال اور مستقبل“ ءِ سرحال ءَ وتی مقالہ دیوان ءِ دیما ونت ءُُ پیش کرت۔ بلوچی ڈیپارٹمنٹ بلوچستان ءِ سروک رحیم مہر بلوچ ءَ بلوچی ءَ ”لبزانکی تاکاری ءِ ربیت ءُُ بلوچی زند“سرحال ءِ سرا وتی نبشتانک ونت۔ پشتو زبان ءِ نامداریں کلمکار ءُُ کواس عبدالکریم بریالے ءَ گشیت کہ ماہتاک بلوچی زند یک ادبی تاکے کہ آ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ واستہ باز کار کنگا انت اے درا کریڈٹ آئی شونکار یار جان بادینی ءَ روت۔
دیوان ءِ دومی بہرے خاصیں مہمان لطیف بلوچ ءَ تران کناں ءَ گُشت کہ منا باز وشی بوت کہ ماہتاک بلوچی زند ءَ وتی بیست سال سرجم کرتگ۔ گوستگیں بیست سالانی تہا زند ءِ ادارہ ءَ بازیں خاصیں تاک در کرتگ کہ اے بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ مڈی زانگ بنت۔ بلوچستان ءَ انچیں علمی ءُُ ادبی کارآنی گزرانت تاں وھدے بلوچستان ءِ مردم وانندہ نہ بوتگ انت۔
بلوچستان دیما شُت نہ کنت من یک وارے پدا واجہ یار جان بادینی ءِ منت واراں کہ آئی ءَ مارا چہ کراچی ءَ لوٹاھینت ءُُ شرف بخشات۔
دیوان ءِ دیما تران کنان ءَ دیوان ءِ دومی بہرے پاگواجہ وسعت اللہ خان ءَ گُشت من اولی سیشن ءِ وھد ءَ درستانی تران گوش داشت، اے سیشن ءَ ھم بازیں نبشتانک گوش داشتگ پیش ءَ من بلوچی صحافت ءُُ لبزانکی تاریخ ءِ باروا اینکس معلومداری نہ اَت۔ انوں من پدا کراچی ءَ واتر بیں تہ منی علم ءُُ زانت ءِ تہا چار پنچ در صد گیشی بیت۔
اے دیوان ءَ چہ درستاں زیات فائدہ کسے ءَ بوتگ تہ آ من اوں، ماہتاک بلوچی زند منی دیما ایر انت کہ اے تاک کدیں دراتک ءُُ ایشرا بیست سال چون پورہ بوتگ۔ 12 اکتوبر 1999 ءَ جنرل پرویز مشرف ءَ وتی واک ءُُ اختیار دست ءَ زرت اے سال یک دگہ شریں کارے بوت کہ ماہتاک بلوچی زند ہمے ماہ ءَ چھاپ ءُُ شنگ بوت شما گُش ایت اے موجزہ انت من پکر جتا اِت کہ مروچی باندا بیست سال آروس نہ مانیت، اے ادبی رسالہ ءَ بیست سال در کرت۔ بازیں مزنیں گپے انت اے وڑیں پروجیکٹانی سرا کار کنگ گنوکانی کار انت یک شریں زانتکاریں مردمے تاوان ءِ کار نہ کنت۔ اگں شمااے باروا پکر بکن ات تہ زانگ بیت کہ اے دنیا ءَ گنوکاں جوڑ کرتگ تنکہ شریں بنی آدم ایشی تہا شریں زندے گوازینت بکن انت گوستگیں سیشن ءَ کسے سرکاری سرپرستیءِ گپ جت۔ اے وڑیں کارانی تہا سرکاری سرپرستی مہ بیت، سرکاری سرپرستی ءَ پد جاور سرکاری محکمہ ءِ وڑا بیت اگں اناگت ءَ زبان ءُُ ادب ءَ تعلقداریں سر وزیرے بیت تہ ایشرا یونس ءِ زانگ بہ بیت۔ اے درا کار ذاتی وڑا بنت اردو زبان ءِ ادبی تاک ءُُ ماہتاک چارگ بہ بنت تہ اردو زبان ءِ نامداریں تاک ادب، لطیف یا فنون، نقوش، شپ خون، آج، ارتقا، شمع، لٹریری، ڈائجسٹائی گپ بہ بنت تہ شپ رنگ، اے انچیں تاک اتنت کہ کرشن چندر ءِ آزمانک ھم رد کنگ بوت انت۔ اے درا کار یک یک مردم ءَ کرتگ۔ ایشاں ءَ سرکارے سرپرستی گوں نہ بوتگ۔ اے تاک ءُُ ماہتاکاں پنجاہ سال شست سال چھاپ ءُُ شنگ بوتگ انت۔ اے وڑیں ءِ کارے فزبیلٹی نہ بیت ایشی یک مثالے بلوچی زند ھم است اگں شما ایشرا گنوک مہ گش ایت۔ اے ہما باگ ءِ واھند انت کہ درچک ءِ جنگا ات کسے آئی ءَ جست کرت ترا چہ رسیت تئی عمر 60 سال ءَ سر بوتگ آئی ءَ گشت منی بزرگ ءَ اے درچک جتگ ایشی میوگ ءَ من وارگاوں منی درچکے میوگ ءَ مئے آؤکیں باندات وارت اے ثواب ءِ کارے انت اے میوگءِ درچکے انت ایشی ءَ چہ نپ ءُُ آمدن ءِ اُمیت مہ داریت۔ ہمے حاترا اے پروجیکٹ دیما رونت۔
دیوان ءِ دومی بہرے گڈ سرا دیوان ءِ پاگواجہ وسعت اللہ خان ءُُ لطیف بلوچ ءَ دیوان ءِ تہا مقالہ ءُُ نبشتانک وانوکانی نیام ءَ ماہتاک بلوچی زند ءِ نیمگا شیلڈ بہر ءُُ بانگ کرت انت۔
دیوان ءِ دومی بہر ءَ پد چائے ورگ ءِ وقفہ کنگ بوت۔
دیوان ءِ سیمی بہر ءَ دیوان ءِ گڈی بہر اَت اے دیوان ءِ پاگواجہ پاکستان یونین آف جرنلسٹ ءِ نوک گچین بوتگیں صدر شہزادہ ذوالفقار اَت وھدیکہ دیوان ءِ گڈی بہرے حاصیں بلوچستان ءِ ساری ءِ سر وزیر ڈاکٹر عبدالمالک بلوچ اَت۔ اسٹیچ ءَ کراچی اسلام آباد ءُُ لاہور ءَ اتکگیں مہمان وسعت اللہ خان، لطیف بلوچ، عامر رانا ءُُ پروفیسرڈاکٹر نادر بخت لوٹاھینگ بوت انت اے دیوان ءِ مہماندار بانک فاطمہ نگیاں اَت ۔
دیوان ءِ بندات ءَ رودراتکی افریقہ ءِ بلوچانی نیمگا شبیب ابدو دیم داتگیں کلہو ءَ عبدالباری بلوچ ءَ دیوان ءِ دیما ونت کہ آھاں ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال سرجم بوھگ ءِ سرا مبارکبات دات۔
انچو اپسالہ یونیورسٹی ءَ چہ پروفیسر ڈاکٹر کارینہ جہانی ھم وتی کلہو داتگ اَت ءُُ ماہتاک بلوچی زند ءَ آئی شونکار یار جان بادینی ءَ مبارکباد داتگ کہ ماہتاک بلوچی زند بلوچی زبان، لبزانک ءِ دیمرئی ءِ حاترا مزنیں کردے پیش دارگا انت۔ پروفیسر ڈاکٹر کارینہ جہانی ءِ کلہو ءَ یحییٰ ریکی ءَ دیوان ءِ دیما ونت۔
دیوان ءِ دیما تران کنان ءَ یار جان بادینی ءَ درا مہمانانی شُکر ءُُ منت گپت کہ کوئٹہ ءَ اتک انت ءُُ اے دیوان ءَ بہر زورگ ءَ انت۔ انچو دیوان ءَ ساڑی ایں درا مہمانانی شکر ءُُ منت گپت کہ آ وتی وھد داتگ ءُُ اے دیوان ءَ بہر زورگا انت۔ یار جان بادینی ءَ اے دیوانءُُ خاص کیک ءَ شہزادہ ذوالفقار ءِ نام ءَ کرت کہ آ ملک ءِ تاریخ ءَ اولی وار ءَ فیڈرل یونین آف جرنلسٹ ءِ صدر گچین کنگ بوتگ۔ اے بلوچستان ءِ حوالکارآنی حاترا مزنیں وشی گپے انت۔
دیوان ءِ دیما تران کنان ءَ فیڈرل یونین آف جرنلسٹ ءِ صدر شہزادہ ذوالفقار ءَ کراچی، لاہور، اسلام آباد ءَ اتکگیں مہمانانی شُکر ءُُ منت گپت کہ آ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ تاک ءِ بیست سال ءِ مراگاہانی تہا بہر زورگا اتکگ انت۔
بلوچستان ءِ مزنیں اخبار ءُُ روتاکانی سالروچ وڑا گوازینگ نہ بوتگ انت چوشکہ ماہتاک بلوچی زند ءِ بوتگ۔ آئی ءَ گشت اے گپ ءِ تہا ھچ شک نیست کہ بلوچی زبان ءُُ لبزانک ءِ حاترا ماہتاک بلوچی زند ءِ ھذمت سک باز انت۔ ڈاکٹر عبدالمالک بلوچ ءِ سوب ءَ چہ یار جان بادینی ءِ تاک ءُُ روتاک زلم ناانصافی بوتگ آئی اشتہار بند کنگ بوتگ انت،اے ہر سرکارے دور ءَ بیت، بلے یارجان بادینی ءَ وتی کار ءَ دیما برگ ءِ سرا آفرین انت۔
دیوان ءِ دیما بلوچستان ءِ ساری ءِ سر وزیر ڈاکٹر عبدالمالک بلوچ ءَ گشت کہ مروچی مئے درستانی حاترا مزنیں وشی ءِ گپ ایش انت کہ ملک ءِ نامداریں کلمکار کواس ءُُ حوالکار کوئٹہ ءَ اتکگ انت ءُُ ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال ءِ پروگرام ءِ تہا بہر زورگا انت۔ اُمیت انت کہ زند ءِ ادارہ ءُُ یار جان بادینی ہمے واھگ ءَ گوں وتی کار ءَ برجاہ داریت۔
دیوان ءِ گڈ سرا حاصیں مہمان ڈاکٹر عبدالمالک بلوچ ءَ وسعت اللہ خان، پروفیسر ڈاکٹر نادر بخت، عامر رانا، لطیف بلوچ ءُُ شہزادہ ذوالفقار ءَ شیلڈ دات۔ دیوان ءِ گڈ سرا ماہتاک بلوچی زند ءِ بیست سال ءِ مراگاہ ءِ کیک کاٹ کنگ بوتءُُ مہماناں پیش کنگ بوت۔ دیوان ءِ ھلاسی ءِ جار جنگ بوت دیوان ءِ گڈ سرا مہمامانانی شرف ءَ چاہ ءُُ کیک دیگ بوت ءُُ دیوان ھفت ساعت ءَ برجاہ بوھگا پد ھلاس بوت۔
(رپورٹ: نظام الدین)