عِزّت اکیڈمی پنجگور…..غلام نبی باہند 

اَلحمدُ للہ کُلّیں بلوچستان ءِ ڈگار پہ زبان ءُُ ادب ءِ حوالہ ءَ باز زرخیز ءُُ زوراکتر اِنت۔ ماں بلوچستان ءِ حاک ءَ بازیں شاعر ءُُ ادیب ودی کرتگ۔ اگاں آھانی باروا چمشانک دیگ بہ بیت تو کتابانی حساب ءَ لڑ تیار بنت۔ بلے چوشکہ چریشاں نامدار تریں شاعر ءُُ ادیب مَست توکلی، حمل کلمتی، کیاّ، شئے مُرید، اومر، پنوں، مُلّا فاضل، ملا قاسم، ملا عزت، یوسف عزیز کرد، جام دُرّک ءُُ دگہ بازیں زبان ءُُ ادب ءِ جہد ستا کرزاَنت داں دنیا مانیت آھانی نام نمیران اَنتءُُ ایشانی کرد پہ ڈیھ ءُُ زبان ءَ برورداش مرچی ما اش کارمرز کنگ ءُُ آیگ ءَ ایں۔ چریشاں رَند تر ءِ شاعر ءُُ ادیبانی جہدانی برکت ءَ بلوچی زبان ءُُ ادب دیمروی ءِ منزل ءَ گام جنان اِنت۔ چہ اے واجہاں جوانسال بگٹیؔ، رحم علی مریؔ، حاجی عبدالقیومؔ، محمد حسین عنقاؔ، عطاشادؔ، میر گل خان نصیرؔ، میر شیر محمد مریؔ، آزات جمالدینیؔ، عبداللہ جان جمالدینیؔ، سید ظہور شاہ ہاشمیؔ، جی آر ملاؔ، امابخش امامؔ، عبدالمجید سہرابی ؔ، مولوی عبدالحق بروھیؔ، ملا اسماعیل پُھلؔ آبادی، ملا موسیٰ ؔگاجی زئی، ناصر آبادیؔ، حاجی عنایت اللہ قومیؔ، گلزار خان مریؔ، صورت خان مریؔ، نصیر کبدانی ؔ، نصیر شاہین ؔ، صبادشتیاریءُُ بازیں دگہ ہمے سرزمین ءِ خاک ءَ چے ودی بیتگ انت۔
سال 1982 ءِ دَرگت ءَ ماں پنجگور ءَ زرخیزیں زمین ءِ دی ادبی ورناھاں پہ بلوچی زبان ءُُ ادب ءِ باروا وت ءَ رایکجاہ ءُُ مُچّ کنائینت کہ پہ زبان ءُُ ادب ءِ دیمروی ءَ یک پگر ءُُ حیال یے بُنیات ایر کنگ ءِ واستہ عملی شکل ءِ سرا وتی طلاھیں شور ءُُ صلاحان ءَ گوناپ دب ءِ ڈبہّ زُرت۔چیاکہ سال 1984 ءِ 14 ستمبر ءِ روچ ءَ ”عِزّت اکیڈمی پنجگور“ ءِ نام ءِ سرا افتتاح کرت کہ واجہ حاجی عبدالقیوم چیئرمین، حاجی عنایت اللہ قومی صدر، جنرل سیکرٹری کریم آزات نامینگ بوت انتءُُ ایندگہ ورناھاں اکیڈیمی ءِ رجسٹرڈ کنئگ ءُُ پد لہتیں اے کسان ءَ اکیڈمی ءِ باسک زُورگ بوت انت کہ لڑاِش اے پیما اِنت۔ بشیر شہزاد، جمعدار منصور، فقیر عنبر، ملا عبدالحق پرومی، عاجز پنجگوری، اشرف ملازئی، ملک ابرار گرمکانی، جلیل گرمکانی، اکبر غمشاد، ڈاکٹر نعمت اللہ گچکی، یعقوب عامل، نعیم احمدل، ءُُ حاجی رسول بخش،واجہ الفت نسیم، ملا نذیر سوردوئی، مُلاّ یار جان، غنی طارق پروفیسر، واجہ ریاض احمد، من غلام نبی باھند، ڈاکٹر علی دوست بلوچ، ماسٹر حبیب اللہ امیر، امان اللہ صالح، بابو یار جان، محمد حیات چیاتان، صبادشتیاری، ایوب بلوچ، عبدالواحد شاکر، ڈاکٹر فضل فیضی، شہیدماسٹر عبدالرحمن، ساجد، شبین الف شین، بیدی بلوچ، صادق راہچارءُُ بازیں شاعر ءُُ ادیب۔
حُدا مرزی حاجی عبدالقیوم صاحب ءَ وتی زند ءِ دوران ءَ گوں بلوچستان ءِ صحافی واجہ سید فصیح اقبال ءِ مالی کُمک ءَ گوں پنجاہ ہزار کلّدار ءِ یک کار گسے تعمیر ءُُ تیار کنائینت۔ لہتیں سالاں عزّت اکیڈمی باقاعدہ گوں سرجی ءَ ماہانہ دیوان بوت انت۔ چریشی پد واجہ کچکول علی ایڈووکیٹ ءَ وتی ایم پی اے فنڈ ءَ چے بیست ءُُ پنچ ہزار کلدار ءُُ ڈاکٹر عبدالمالک چہ وتی محکمہ تعلیم ءِ وزیری ءَ دوران ءَ بیست ءُُ پنچ ہزار کلدار کمک کرت۔
وھد گوزان ءُُ روان اَت کہ بی این پی عوامی ءِ بُنجاہی کاگشاد واجہ میر اسد اللہ (کہ وزیر زراعت اَت) چہ وتی فنڈ ءَ عزّت اکیڈمی ءَ را بیست لکھ کلّدار ءِ دگہ یک مستریں بلڈنگ تعمیر کنائینت کہ ابید چہ بلڈنگ ءَ لائبریری، کوٹی، بمعہ کمپیوٹر ءُُ آئی ءِ ایندگہ تمامیں ازباب جُلّ ءُُ درمی ءُُ بازیں دگہ سامان ءُُ فرنیچر ءِ حدید کنائینت۔
ایشی ءَ ابید واجہ رحمت صالح کہ محکمہ جان سلامتی ءِ وزیر ات پنچ لکھ کلدار نقد داتگ۔
چہ سال 1984 ءَ بگرداں انوّں ءَ مقامی شاعر ءُُ ادیبانی تہا لہتیں شاعراں وتی وتی جند ءِ مالی خرچ ءِ سرا وتی وتی شعری ءُُ نثری مواد کہ چھپائینتگ انت بلے عزّت اکیڈمی ءِ انتظام ءِ سوب ءَ چھاپ کنائینگ بوتگ اَنت۔ انوّں عزّت اکیڈمی ءِ مالی پوزیشن باز جوان انت بلے نوکیں اگدہ داروانی بے جہدی ءَ پہ زبان ءُُ ادب ءَ چشیں کردے پیش داشت نہ کرتگ کہ لائق ءُُ توسیپ بہ بیت البتہ اکیڈمی ءِ ہمے باسکاں کہ وتی وتی تخلیقات اش وت چھپائینتگ انت آھانی لڑ اے پیما انت۔
۱۔ حاجی عنایت اللہ قومی ءِ شاعری کتاب۔
زِرد ءِ ارمان، دل ءِ توار، جَلَشک، جُگرءِ کپوت ءُُ سر گوات۔
۲۔بشیر شہزاد ءِ شاعری: سوگند
۳۔ صبادشتیاری ءِ شاعری کتاب: ھون ءُُ ھوشام
۴۔ عبدالواحد شاکر ءِ شاعری کتاب: بچکاں
بچکاں گوازی
۵۔ لیکچرار یونس نصیر ءِ شاعری کتاب: مُلُوریں رُژن
۶۔ قابوس صدف ءِ شاعری کتاب: بے توار
۷۔ حاجی عبدالقیوم ءِ کتاب: قران پاک ءِ بلوچی ترجمہ
ابید چریشاں عزّت اکیڈمی ءَ چراگ ءِ نام ءَ یک ماہتاکے داں پنچ ماہ ءَ چھاپ کنائینت چہ مالی نزوری ءِ سوب ءَ داں لہتیں ماھاں بند بوت۔ پدا کہ مالی حالت شر تر بوت دوارگ ماہتاک چراگ ءُُ را چھپائینت ءُُ سہ ماہ ءَ پد دواتگ مالی نزوری ءِ اماچ بوت داں روچ مروچ بیگواہ اِنت۔
انوں کہ عزّت اکیڈمی مالی حالت باز جوان اِنت بلے نزاناں چے سوب ءَ ہستیں اگدہ دارانی تُرس چی اِنت کہ نا عزّت ءِ نام ءَ کتابے چھپائینگ بیت تاکہ ماہتاک نوِاں دوارگ چھاپگ بیت البتہ ماہتاک نوِان ءِ اولی تاک ءُُ زند ھاموش اِنت باریں بہ چیاّ۔